از دیرباز چوبدست یا عصا تکیهگاه سالمندان، سختحرکتها و نابینایان بوده است. اشارههایی در این زمینه در تورات و انجیل هم هست.
اگر تا سده بیستم عصا تنها کمک افزار نابینایان برای یافتن مانعها و راهها بود، در روزگار ما به نمادی تبدیل شده که حضور نابینا را به دیگران هم نشان میدهد و دقت و توجهشان را بر می انگیزد.
بیشتر بخوانید: نابینایان، عصای سفید و خط بریل
جِیمز بیگز James Biggs هنرمند انگلیسی که در تصادف خودرو چشمانش را از دست داد، نوشته که در سال ۱۹۲۱ به عصای راهیابش رنگ سفید زده و با این کار باید مخترع این کمک افزار به شمار آید.
۱۰ سال پس از آن بانو ژولی دِربِمان d.herbemont مربی نابینایان در فرانسه کمپِینی برای جا انداختن عصای سفید برای نابینایان به راه انداخت و در پی آن رادیو بیبیسی سلسله برنامه هایی در این باره پخش کرد تا عصای سفید را به عنوان نماد توجه به نابینایان به جهانیان بشناساند.
در دهه ۱۹۳۰ در چند ایالت آمریکا مقرراتی وضع شد که به نابینایانِ حاملِ عصای سفید، هنگام گذر از خیابانها حق تقدم میداد.
پس از جنگ دوم جهانی دکتر ریچارد هووِر Hoover چشمپزشک آمریکایی عصای بلند سفیدی ویژه نابینایان ساخت که تا سالها ابزار رسمی راهیابی ونابینایان و توجه به ایشان به شمار میآمد.
در سال ۱۹۶۴ لیندون بی جانسون رئیس جمهور وقت ایالات متحده آمریکا در پی تصویب پارلمان و سنای این کشور، روز ۱۵ اکتبر را “روز عصای سفید و ایمنی ترابری برای نابینایان” اعلام کرد و در این باره گفت:
“عصای سفید در جامعه ما به نماد توانایی و استقلال نابینایان در رفت و آمد تبدیل شده است و بهرهگیری از آن به دیگران امکان میدهد در توجه و دقت به نابینایان پیشگام شوند”.
بیشتر بخوانید: در دست راست عصای سفید، در دست چپ ساعت هوشمند
سرانجام در سال ۱۹۶۹ سازمان ملل متحد روز ۱۵ اکتبر را “روز جهانی عصای سفید” نام نهاد و از آن پس این روز در سراسر جهان به عنوان روز توجه به امور نابینایان به شمار میآید.
در ایران به همت دکتر محمد خزاعلی از سال ۱۳۴۹ خورشیدی هفته نخست آذرماه را به امور نابینایان اختصاص داده بودند که از آغاز انقلاب ۵۷ معوق ماند ولی روز ۱۵ اکتبر را در ایران هم پاس میدارند.