پرونده برجام رسما بسته شد؛ تله تازه پوتین برای خامنه‌ای و دستپاچگی لاریجانی

برجام، توافق رژیم ایران با قدرت‌های جهانی که ۱۰ سال پیش برای مهار برنامه هسته‌ای امضا شده بود، روز شنبه ۲۶ مهر (۱۸ اکتبر) رسما پایان یافت. برخی ناظران با اشاره به سفر علی لاریجانی به مسکو معتقدند که شرایط برای مذاکرات جدیدی فراهم شده اما با گذشت زمان این شرایط سخت‌تر می‌شود و خطر بروز مجدد درگیری نیز افزایش می‌یابد.

در این میان سفر لاریجانی دبیر شورای عالی امنیت جمهوری اسلامی به مسکو و تحویل پیام خامنه‌ای به رئیس‌جمهور روسیه، باعث جنجال تازه ای در درون حکومت شده است.

سایت رویداد ۲۴ تحت عنوان «رمزگشایی از مأموریت محرمانه لاریجانی در مسکو، پوتین میانجی پنهان؟» نوشت: سفر ناگهانی علی لاریجانی به مسکو و دیدار او با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، تنها یک ملاقات دیپلماتیک معمولی نبود. هم‌زمانی این سفر با تماس طولانی پوتین و ترامپ، گمانه‌هایی را درباره نقش میانجی‌گرانه کرملین زنده کرده است. اگر چه هیچ اشاره‌ای به ایران در بیانیه‌های رسمی نشده، اما هم‌زمانی ۲رویداد مهم (انتقال پیام تهران به پوتین و گفتگوی پوتین با ترامپ) برای بسیاری از ناظران نشانه‌‌ای از احتمال ورود مسکو به نقش میانجی است.

این منبع داخلی زیر عنوان «مسکو، حلقه میانی یا تله جدید؟»، اضافه کرد: اگر فرض میانجی‌گری پوتین میان ایران و آمریکا درست باشد، این نخستین‌بار در ۲دهه اخیر است که روسیه نقش میانجی فعال میان تهران و واشنگتن را برعهده می‌گیرد.

از سوی دیگر حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، عضو پیشین کمیسیون امنیت ملی مجلس، در واکنش به این سفر نوشت: «مأموریت لاریجانی هر هدفی غیر از جدا کردن سرنوشت ایران از بازی هژمونی روسیه داشته باشد، ادامه مسیر ویرانگری است که از ۱۴۰۰ شروع شد. پوتین در جهان بی-۲ها زندگی می‌کند نه اس-۳۰۰ها».

روسیه حتی اگر لازم بداند اسد را هم تحویل می‌دهد

عباس عبدی هم در یادداشتی در روزنامه اعتماد نوشت: دیدار اخیر و به ظاهر صمیمانه پوتین و احمدالشرع، رهبران سوریه و روسیه را چگونه می‌توان فهمید؟ شاید این دیدار برای جامعه ایران عجیب باشد ولی برای ناظران سیاسی جهان، رویدادی عادی و متعارف است. از نظر روسیه اینکه چه کسی در سوریه یا هر کشور دیگری حکومت می‌کند، موضوعی حیثیتی نیست. در نهایت او دنبال تأمین منافع کشور خودش است. حتی اگر لازم بداند اسد را هم تحویل می‌دهد و چندان در بند پرستیژ و این جور چیزها نیست.

روس‌ها در ایران دنبال چه هستند؟

سایت فرارو نیز در مطلبی نوشت: این سوال کلیدی، پاسخ چندان دشوار و پنهانی ندارد. در دست نگه داشتن کارت ایران برای مصالحه با آمریکا در جریان جنگ اوکراین، استفاده از دست برتر برای محدود نگه داشتن ایران در حوزه صادرات نفت که همه این‌ها با نگه داشتن ایران در شرایط تنش امکان برآورده شدن دارد. آن‌ها با افزایش فشار بر تیم حسن روحانی (سخنان اخیر لاوروف علیه ظریف) و دولت مستقر (پزشکیان) در تهران، به دنبال تاثیرگذاری بر امور سیاسی داخلی ایران برای حفظ شرایط خود هستند.

این منبع داخلی افزود: با توجه به سابقه تاریخی و نگاه روسیه به ایران به عنوان یک کارت بازی در معادلات جاری با غرب، در بخشی از جامعه ایران همواره نگاهی همراه با شک به آن‌ها وجود دارد. این نگاه نیز در خلاء به وجود نیامده و بنیان‌های محکم تاریخی و سیاسی دارد که می‌توان رد آن‌ها را در مقاطع مختلف تاریخی دنبال کرد. مثل این که آن‌ها به همراه چین در کنار کشورهای غربی نقش مهمی در تحریم ایران در شورای امنیت سازمان ملل داشتند و جلوی تصویب سخت‌ترین قطعنامه تحریمی آن دوران را نیز نگرفتند. نمونه دیگر، ایفای نقش منفی آن‌ها در شکست احیای برجام در اسفند ۱۴۰۰ است.

EnglishGermanPersian