قانون جوانی جمعیت، 24 مهر 1400 در مجلس یازدهم تصویب شد و آبان همان سال رییس دولت سیزدهم، قانون را برای اجرا ابلاغ کرد. هدف اصلی قانون جوانی جمعیت، افزایش فرزندآوری بود و بنابراین، در بندهای مختلف قانون، هر اقدام مغایر با فرزندآوری، لغو و مشمول مجازات شد.
نوزاد معلول، یعنی بار جدید بر دوش جامعه. نوزاد معلول، یعنی کاهش پیشرفت جامعه. یک کودک معلول، یک خانواده و یک طایفه را گرفتار میکند. وقتی یک نوزاد معلول متولد میشود، در اغلب موارد، والدین از اقدام برای بارداری جدید خودداری میکنند چون حوصله یک کودک معلول جدید را ندارند.
مریم کاشانیان استاد و مدیر گروه زنان دانشگاه علوم پزشکی ایران و دبیر انجمن علمی متخصصان زنان و زایمان میگوید: در این 3سال، غربالگری دوره بارداری فقط برای خانوادههایی امکانپذیر بوده که پول دارند و همین امروز هم به خانوادهها پیشنهاد میشود که در صورت تمایل، غربالگری دوره بارداری را انجام بدهند و کسی نمیتواند به مادر بگوید که تو حق درخواست غربالگری نداری . با این قانون، راه تولد فرزند سالم فقط برای جمعیت پولدارتر هموار شد چون اقشار نیازمند به دلیل ناتوانی مالی قادر به انجام غربالگری نیستند و ممکن است فرزندی به دنیا بیاورند که دچار ناهنجاریهای ژنتیکی باشد و تولد چنین فردی، قطعا هدف این قانون را تامین نخواهد کرد چون فرد ناتوان و ناسالم نمیتواند برای جامعهاش سازنده باشد.
کاشانیان هیچ تخمینی از آمار معلولزایی در 3سال اخیر و بعد از اجرای قانون جوانی جمعیت و ممنوعیت غربالگری مادران باردار ندارد اما بابت رخدادهای بدتری ابراز نگرانی میکند .
« با اجرای این قانون، متاسفانه آموزش روشهای پیشگیری از بارداری محدود شد و تا همین امروز سعی بر این بوده و هست که آموزش این روشها از کتابهای درسی و حتی از رشته تخصصی و دانشگاهی زنان و زایمان حذف شود که البته این تلاش، کار بسیار غلطی است . به موازات این تلاش، توزیع رایگان اقلام پیشگیری از بارداری هم حذف شده در حالی که همین اقلام رایگان از تولدهای ناخواسته و تولدهای برنامهریزی نشده جلوگیری میکرد.
آقای «میم» بهورز یکی از روستاهای ایرانشهر در استان سیستان و بلوچستان است و میگوید اگرچه در این 3سال، هیچ بچه معلولی در منطقه به دنیا نیامده ولی بیماری بومی این منطقه، تالاسمی است و تعداد بیماران تالاسمی هم خیلی زیاد است . شبکه بهداشت به آقای میم گفته که آموزش و پیشنهاد پیشگیری از بارداری ممنوع است و همه خانوادهها باید روشهای بارداری سالم را یاد بگیرند.
« به ما گفتند اگر پیشنهاد پیشگیری از بارداری بدهید جریمهتان میکنیم و توبیخ میشوید. به ما گفتند این خانوادهها فقط باید فرزند بیاورند. قبلا وسایل پیشگیری از بارداری، هم در خانه بهداشت و هم در داروخانهها بود. در خانه بهداشت، پولی از مردم نمیگرفتند و رایگان بود. حالا همه وسایل را از خانه بهداشت و داروخانهها جمع کردهاند و افراد عادی اصلا به این وسایل دسترسی ندارند و اگر کسی آشنا و پارتی در داروخانه یا شبکه بهداشت داشته باشد، میتواند با چند برابر قیمت، وسایل پیشگیری از بارداری تهیه کند . آمار مادر باردار در این منطقه انفجاری شده. در این منطقه 25 خانه بهداشت داریم . تا سه سال قبل، باید روستا به روستا دنبال مادر باردار میگشتیم ولی الان توی اتاقمان نشستهایم و روزانه برای 10 مادر باردار پرونده درست میکنیم؛ مادران بارداری که بچه سهماهه و چهارماهه دارند و حتی فاصله باروری را هم رعایت نکردهاند و دوباره باردار شدهاند . این منطقه، 1900 نفر جمعیت دارد و وضع معیشت مردم افتضاح است . مردم برای نان شبشان مشکل دارند . اغلب مادران به دلیل سوءتغذیه نمیتوانند به بچهشان شیر بدهند ولی اسم شیرخشک در این منطقه مثل اسم رمز است . برای مادری که دوقلو زاییده بود، با التماس به شبکه بهداشت توانستیم پرونده درست کنیم و قرار شد ماهانه دو قوطی شیرخشک به این مادر بدهند! خیلی از والدین اینجا به بچهشان آب جوش میدهند چون توان تهیه شیرخشک ندارند و چون درآمدی ندارند.
«مادر بارداری که پول ندارد کجا برود؟ اینها برای شام شبشان پول ندارند. یک نوبت رفت و برگشت از روستا به شهر، 200 هزار تومان کرایه ماشین میخواهد و اینها چنین پولی ندارند. تنها آزمایشگاه ژنتیک در کل استان، در زاهدان است . تا 3سال قبل، مادر باردار را به دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر میفرستادیم تا به زاهدان اعزام شود . با اجرای قانون جوانی جمعیت ، گفتند مادر باید با هزینه خودش به زاهدان برود . تا چند سال قبل دختر و پسرهای این منطقه حتی آزمایش پیش از ازدواج انجام نمیدادند. از وقتی رقم وام ازدواج چند برابر شد، آزمایش میدهند تا با عقدنامه رسمی، وام ازدواج بگیرند و از نتیجه همین آزمایش معلوم میشود که این دختر و پسر، ژن تالاسمی دارند و بچهشان بیمار خواهد بود. شبکه بهداشت هم نتیجهآزمایش را می بیند و به ما پیام میدهد که این دختر و پسر را برای آزمایش ژنتیک به زاهدان بفرست و دختر و پسر میگویند نه پول کرایه راه داریم و نه پول آزمایش 6 میلیون تومانی. مثل اینها در این منطقه خیلی زیاد است. خیلی زیاد…
