گام اول برای کشیدن ماشه برجام برداشته شد؛ سایه تهدید بر سر میز مذاکره

پیام هشدارآمیز ریاض به تهران در مورد شکست مذاکرات اتمی؛ منابع نزدیک به دولت‌های منطقه‌ای در خلیج فارس فاش کرده‌اند که شاهزاده خالد بن سلمان، وزیر دفاع عربستان سعودی، در تاریخ ۲۹ فروردین (۱۷ آوریل) در سفری محرمانه به تهران، پیامی از سوی پادشاه این کشور، سلمان بن عبدالعزیز، برای رهبر جمهوری اسلامی برده است. مضمون این پیام روشن بود: اگر ایران پیشنهاد رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، برای مذاکره بر سر برنامه هسته‌ای را نپذیرد، با خطر جدی حمله نظامی اسرائیل روبه‌رو خواهد شد.

در جریان سفر اخیر ترامپ به منطقه، رهبران عربستان، قطر و امارات به رئیس‌جمهور آمریکا گفته‌اند که مخالف هرگونه حمله نظامی به تأسیسات هسته‌ای ایران هستند. با این حال، مقامات آمریکایی معتقدند تنها یک توافق سریع می‌تواند از تشدید تنش جلوگیری کند.

سخنگوی کاخ سفید، کارولین لیویت، با بیان اینکه پرزیدنت ترامپ هشدار خود را به‌وضوح مطرح کرده، گفته است: «یا توافق کنید، یا با پیامدهای جدی روبرو شوید. جهان این هشدار را جدی گرفته و باید هم بگیرد.»

در واکنش به این سخنان تهدیدآمیز از سوی واشنگتن، یک مقام حکومتی در تهران گفته که این‌گونه اظهارات نشانه ادامه سیاست فشار حداکثری است و جمهوری اسلامی تسلیم زور نمی‌شود.

به گزارش خبرگزاری سپاه پاسداران فارس، یک مقام سیاسی در تهران در واکنش به اظهارات اخیر رئیس‌جمهور آمریکا گفت: «هرچه بیشتر می‌گذرد، افکار عمومی در ایران بیشتر به این واقعیت پی می‌برد که طرف آمریکایی در “معامله” جدی نیست و مذاکرات را نه برای یک توافق منصفانه و واقع‌نگرانه، بلکه برای تضعیف و فشار بر ایران دنبال می‌کند.»

در همین حال دیپلمات‌های اروپایی می‌گویند قدرت‌های غربی در حال آماده‌سازی برای تحت فشار قرار دادن هیات ناظر هسته‌ای سازمان ملل در نشست بعدی خود هستند تا رژیم ایران را برای اولین بار در تقریبا ۲۰ سال گذشته به «نقض تعهدات خود در زمینه منع اشاعه تسلیحات هسته‌ای» متهم کنند.

طبق گزارش خبرگزاری رویترز، آژانس در حال آماده شدن برای ارسال گزارش‌های سه ماهه خود در مورد ایران قبل از نشست بعدی که در ۹ ژوئن (۱۹ خردادماه) آغاز می‌شود، است. یکی از این گزارش‌ها شرح «طولانی‌تر و جامع» موضوعاتی از جمله همکاری ایران، همانطور که در قطعنامه ماه نوامبر خواسته شده است، خواهد بود.

یکی از مقامات اروپایی گفت: «ما انتظار داریم که گزارش جامع سخت باشد، اما هیچ تردیدی در مورد پایبندی ایران به تعهدات خود در خصوص عدم اشاعه وجود ندارد.»

سه دیپلمات گفتند که پس از انتشار این گزارش، ایالات متحده متن قطعنامه پیشنهادی را پیش‌نویس خواهد کرد که براساس آن «ایران تعهدات پادمانی خود را نقض می‌کند».

همچنین دیپلمات دیگری بدون اشاره به جزئیات گفت: «قدرت‌های غربی در حال آماده‌سازی پیش‌نویس این قطعنامه هستند.»

دیپلمات‌ها گفتند که متن در روزهای آینده با کشورهای عضو مورد بحث قرار خواهد گرفت و سپس به‌طور رسمی توسط چهار قدرت غربی طی نشست سه ماهه به هیات مربوطه ارائه خواهد شد.

دیپلمات‌ها گفتند هنوز مشخص نشده است که قدرت‌های غربی در چه مقطعی به دنبال ارجاع موضوع به شورای امنیت هستند و مشخص نیست شورای امنیت چه اقدامی علیه ایران انجام خواهد داد. این اقدام احتمالاً خشم تهران را برخواهد انگیخت و مذاکرات کنونی را پیچیده‌تر خواهد کرد.

رویترزو نوشت: تأثیر فوری این قطعنامه احتمالاً بر مذاکرات تهران با آمریکا و اقدامات بعدی ایران در زمینه برنامه هسته‌ای‌اش خواهد بود.

آخرین باری که هیئت مدیره آژانس رسماً ایران را به نقض تعهدات پادمانی متهم کرد، در سپتامبر ۲۰۰۵ بود. در فوریه ۲۰۰۶، قطعنامه دیگری از شورای حکام آژانس، ایران را به عدم پایبندی به تعهدات پادمانی متهم کرده و پرونده ایران را به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع داد که منجر به اعمال تحریم‌هایی علیه ایران شد..

EnglishGermanPersian