مکس دو پلسیس، کارشناس کمیته مستقل بینالمللی حقیقتیاب در مورد جمهوری اسلامی ایران، گفت: «اگر اعدامها بخشی از یک حمله گسترده و نظاممند علیه جمعیت غیرنظامی و در چارچوب سیاست حکومتی باشند، در آن صورت مسئولان، از جمله قضاتی که حکم اعدام صادر میکنند، ممکن است به ارتکاب جنایت علیه بشریت متهم شوند.»
سازمان حقوق بشر ایران با استقبال از این رویکرد کمیته حقیقتیاب سازمان ملل متحد، آنرا گامی مهم در راستای اجرای عدالت و مسئولساختن ناقضان حقوق بشر در ایران میداند. این سازمان پیشتر از کمیته حقیقتیاب خواسته بود تا اعدامها در ایران را بهعنوان مصداق جنایت علیه بشریت بررسی کند.
محمود امیریمقدم، مدیر سازمان حقوق بشر ایران، گفت: «در صورت بهرسمیتشناختن اعدامهای گسترده بهعنوان یکی از مصادیق جنایت علیه بشریت، جامعه جهانی پیام روشنی به گردانندگان ماشین اعدام جمهوری اسلامی، از رهبر و رئیس قوه قضائیه گرفته تا قضاتی که احکام را صادر میکنند، خواهد فرستاد که بهدلیل این اعدامها میتوانند مورد پیگرد و محاکمه قرار گیرند. چنین اقدامی هزینه ادامه اعدامها را برای حکومت بالا میبرد و میتواند به کند شدن ماشین اعدام منجر شود.»
از ابتدای سال جاری میلادی (ژانویه ۲۰۲۵) تا لحظه تنظیم این گزارش بیش از ۱۲۵۰ تن در ایران اعدام شدهاند. این میزان اعدام در کمتر از یک سال، در سه دهه گذشته بیسابقه بوده است.
بُهت و حیرت کارشناسان از اعدامهای جنایتکارانه خامنهای
گزارش کارشناسان سازمان ملل میگوید که رقم اعدامها در ایران در ۹ ماه اخیر به لحاظ انبوهی و کثرت “ابعاد صعنتی” به خود گرفته است. گزارش از جامعه جهانی میخواهد که ساکت ننشیند.
از ابتدای ژانویه ۲۰۲۵ تاکنون، دستکم ۱۰۰۰ مورد اعدام مستند شده است؛ اما به دلیل نبود شفافیت، رقم واقعی احتمالاً بسیار بالاتر است.
در گزارش این کارشناسان تآکید میشود که ابعاد گسترده اعدامها در ایران تکاندهنده است و نقض آشکار حق حیات محسوب میشود.
گزارش میگوید که با میانگین بیش از ۹ حلقآویز در روز طی هفتههای اخیر، “ایران ظاهراً اعدامها را در “مقیاسی صنعتی” انجام میدهد که هیچ سنخیتی با معیارهای پذیرفتهشده حمایت از حقوق بشر ندارد”.
کارشناسان سازمان ملل تأکید کردند که جامعه جهانی نمیتواند در برابر چنین نقض سیستماتیک حق حیات سکوت کند. کشورها باید اقدام دیپلماتیک ملموس انجام دهند تا حکومت ایران را برای توقف این موج اعدامها تحت فشار قرار دهند.
عفو بینالملل نیز مانند کارشناسان سازمان ملل از دولتهای جهان خواست، “برای توقف همه اعدامهای برنامهریزیشده” فوراً اقدام کنند.
به گفته یک مسئول عفو بینالمللی؛ اجرای اعدامها در ایران به سطحی هولناک رسیده و نشاندهنده حملهای هراسانگیز به “حق حیات” است؛ حاکمیت بهطور نظاممند “اعدام” را به ابزار سرکوب تبدیل کرده است.
