رابرت مالی چهره ثابت در مذاکرات برای احیای برجام بود. اما اخیرا شاهد غیاب او و حضور چهره‌ای جدید در مذاکرات در عمان بودیم: برت مک‌گورک که مشاور امنیت ملی کاخ سفید در امور خاورمیانه است.
هادی خسروشاهین، پژوهشگر مسائل بین‌الملل می گوید: به نظر می‌رسد پرونده ایران از وزارت خارجه آمریکا به شورای امنیت ملی منتقل شده است. در واقع امروز دیگر پرونده ایران در دست رابرت مالی به عنوان نماینده امور ایران در وزارت خارجه نیست. او برای کاهش تنش با ایران و احیای توافق برجام به این سمت منصوب شده بود که ناکام ماند.
مهم‌ترین شاهد در این زمینه به اولین جلسه توجیهی محرمانه دولت بایدن برای سنا در مورد پرونده ایران در ماه مه بازمی‌گردد. در این جلسه از همه وزارتخانه‌ها و نهادها به جز آقای مالی نماینده‌ای حضور داشت (مالی غایب بزرگ این جلسه بود) و بهانه کاخ سفید برای این عدم‌حضور نیز که در نوع خود شوخی بامزه‌ای هم بود، مرخصی چند روزه وی بود.
نشانه دوم هم مذاکرات غیرمستقیم مک گورک و علی باقری در ۶ مه در عمان بود؛ قبلا این مذاکرات با حضور مالی و باقری برگزار می شد. همه این‌ها نشان می‌دهد که پرونده ایران اکنون در دست مک گورک، هماهنگ‌کننده امور خاورمیانه در شورای امنیت ملی است. این مساله را می‌توان به عنوان نمادی از تغییر فاز در سیاست آمریکا در قبال ایران تلقی کرد.
مک گورک که مواضعش در قابل ایران تندتر از رابرت مالی است، پیش تر یک طرح پنج ماده ای در مورد ایران به دولت آمریکا ارائه داده بود که احتمالا در صورت انتخاب مجدد بایدن در دوره بعدی ریاست جمهوری او در نظر گرفته خواهد شد. این طرح پنج ماده ای شرایط را برای ایران دشوارتر خواهد کرد.
شوک جنگ اوکراین به مذاکرات برجام
بسیاری از مجریان سیاست خارجی در ایران گمان می‌کردند که با اتلاف وقت می‌توانند امتیازهای بیشتری از طرف مقابل بگیرند؛ همین امر باعث شد که فرصت طلایی احیای برجام با دولت بایدن از دست برود. در واقع مجریان سیاست خارجی گمان می‌کردند فرصتی که برای احیای برجام وجود دارد همیشه ثابت است اما دیدیم که جنگ روسیه علیه اوکراین چگونه مساله برجام را تحت تاثیر قرار داد.
تحولات جنگ اوکراین باعث شد که این فرصت از دست برود. در ابتدا تصور می‌شد که این جنگ به زودی پایان می‌یابد اما دیدیم که ادامه پیدا کرد، به‌تبع آن رویکرد کشورهای غربی هم تغییر کرد. باید بدانیم که فرصت‌ها دائمی نیست. غربی ها به این نتیجه رسیدند که ایران تمایلی به احیای برجام ندارد. زمانی که امیدی به احیای برجام نباشد طبیعتاً قیدوبندهای دیپلماسی و حفظ روابط اهمیت کمتری پیدا می‌کند.
