تضعیف نیروی قدس سپاه پاسداران در عراق، فاجعهای جبران ناپذیر برای خامنهای محسوب میشود؛ چرا که او بارها بر حیاتی بودن عمق راهبردی نظام تأکید ورزیده و از جمله گفته است: عمق راهبردی گاهی اوقات از واجبترین واجبات کشور هم لازمتر است.
این واجبترین واجبات در سوریه و لبنان فرو ریخته و با رسیدن موج این زلزلهٔ ویرانگر به عراق، ولی فقیه ضربه خورده، سرنوشت تاریکی را انتظار میکشد. ناظران می گویند: با از دست رفتن عراق آیا چیزی برای مذاکره می ماند؟
اکونومیست در گزارشی نوشت: همزمان با ضعیف شدن «محور مقاومت» در خاورمیانه، اکنون به نظر میرسد حکومت ایران حتی روی عراق هم نمیتواند چون گذشته حساب باز کند.
تصاویر حسن نصرالله، رهبر پیشین حزبالله به همراه تصاویر رهبران دیگر شبهنظامیان شیعه مورد حمایت حکومت ایران همچنان بر دیوارهای اقصی نقاط بغداد، پایتخت عراق نقش بسته و این حاکی از نفوذ دیرینه جمهوری اسلامی در عراق است.
با این حال، به گزارش اکونومیست، نارضایتی فزایندهای میان عراقیها، بهویژه نسل جوان، نسبت به همسویی کشورشان با جمهوری اسلامی در حال شکلگیری است. بسیاری از مردم عراق از احتمال کشیده شدن درگیری به کشورشان وحشت داشتند و از اینکه دولت عراق از این درگیری دور ماند، احساس آسودگی کردند.
همچنین، واکنش عمومی به فراخوان گروههای شبهنظامی برای راهپیمایی بهسوی سفارت آمریکا در جریان جنگ ۱۲ روزه ماه ژوئن بسیار سرد و بیرمق بود. اکنون که نفوذ منطقهای تهران در حال کاهش است، جمهوری اسلامی دیگر نمیتواند مانند گذشته روی عراق حساب باز کند.
پس از سقوط رژیم صدام حسین، اعمال قدرت نظامی از طریق گروههای شبهنظامی تحت حمایت سپاه پاسداران مهمترین ابزار نفوذ حکومت ایران بود. وانتهای بدون پلاک این گروهها هنوز در خیابانهای بغداد پرسه میزنند. اعضای آنها منافع اقتصادی گستردهای دارند و وزارتخانههای مهمی مانند نفت و صنعت و معادن را در اختیار گرفتهاند. تا همین اواخر، آنها بر دیوان عالی کشور نیز تأثیر قابلتوجهی داشتند.
شاید مهمترین عامل افول نفوذ حکومت ایران، ظهور نسل جدید سیاستمداران عراقی از دل اعتراضات ضد حکومتی سال ۲۰۲۰ باشد. این نسل بهشدت مخالف گروههای شبهنظامی است. محی انصاری، رئیس بنیاد خانه عراق گفت: «این گروههای مسلح فاسدند و برای خود امپراتوریهای اقتصادی ساختهاند. مفهوم مقاومت [در برابر اسرائیل] در عراق پوچ و توخالی است.»
این رویکرد بهوضوح در جریان جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل در ماه ژوئن مشهود بود. حتی نزدیکترین متحدان حکومت ایران در عراق نیز به دلیل نگرانی از پاسخ متقابل آمریکا یا اسرائیل، حاضر به کمک جدی نشدند.
ابومیثاق الامصری، تحلیلگر سیاسی نزدیک به سازمان بدر، یکی از بزرگترین گروههای شبهنظامی مورد حمایت رژیم ایران در ۲۱ ژوئن در تلویزیون ملی عراق گفت: «برادران در گروهها سطح بالایی از خویشتنداری و عقلانیت را نشان دادهاند.»
به گزارش اکونومیست، حمله اسرائیل به فرماندهان ارشد سپاه پاسداران در جریان جنگ ۱۲ روزه و حمله آمریکا به تاسیسات هستهای در ایران، برخی از عراقیها را امیدوار کرده است که نفوذ تهران در سیاست و اقتصاد کشورشان کاهش یابد.
آنها بر این باورند که شاید در حال حاضر که سیاستمداران و گروههای شبهنظامی وفادار به تهران سردرگم هستند، فرصتی برای ظهور نیروهای سیاسی بومی و مستقل فراهم شود.
یک کارمند دولت عراق گفت: «شاید [سیاستمداران] به صورت عمومی حرفهایی بزنند، اما از تضعیف جمهوری اسلامی ناراحت نیستیم.»
