در “خبرگاه” میتوانید رویدادهای متنوع را به شکلی کوتاه و فشرده دنبال کنید.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
تلاش چین و روسیه برای به تعویق انداختن تحریمها علیه ایران
به گفته دیپلماتهای بینالمللی، روسیه و چین از شورای امنیت سازمان ملل خواستهاند که روز جمعه ۲۶ سپتامبر درباره پیشنویس قطعنامهای برای به تعویق انداختن بازگرداندن تحریمها علیه ایران به مدت شش ماه، رأیگیری کند.
بر اساس مکانیسم ماشه، تمام تحریمهای سازمان ملل علیه ایران قرار است ساعت ۸ شب به وقت شرق آمریکا دوباره اعمال شوند. این در شرایطی صورت میگیرد که بریتانیا، فرانسه و آلمان پیش از این روند ۳۰ روزهای را برای بازگشت تحریمها آغاز کردند. این کشورها ایران را به نقض توافق ۲۰۱۵ با قدرتهای جهانی برای جلوگیری از توسعه سلاح هستهای متهم کردهاند.
برای تصویب یک قطعنامه در شورای امنیت سازمان ملل با ۱۵ عضو، حداقل ۹ رأی موافق و عدم استفاده از وتو توسط بریتانیا، فرانسه یا ایالات متحده لازم است.
ایران و قدرتهای اروپایی این هفته در تلاش بودند تا به توافقی در لحظات پایانی برای به تعویق انداختن بازگشت تحریمها دست یابند و شرایط را برای مذاکرات بلندمدت درباره برنامه هستهای تهران فراهم کنند.
دیپلماتها روز پنجشنبه اعلام کردند که بدون دستیابی به توافقی میان ایران و اروپاییها، احتمال جلوگیری از اعمال مجدد تحریمها بسیار کم است.
بریتانیا، فرانسه و آلمان البته پیشتر پیشنهاد داده بودند که در صورت همکاری ایران، اعمال تحریمها تا شش ماه به تعویق بیفتد. این همکاری شامل فراهم کردن دسترسی بازرسان آژانس اتمی به مراکز هستهای ایران، رسیدگی به نگرانیها درباره ذخایر اورانیوم غنیشده و مشارکت در مذاکرات با ایالات متحده است.
محمود عباس: حماس در دولت آینده فلسطینی نقشی نخواهد داشت
محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی، در جریان سخنرانی خود در هشتادمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد از تمامی گروههای فلسطینی خواست که سلاحهایشان را به این تشکیلات تسلیم کنند.
عباس که از طریق ویدئویی در صحن سازمان ملل سخنرانی میکرد، در عین حال، حمله گروه تروریستی حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر را که به کشتهشدن بیش از ۱۲۰۰ نفر از شهروندان اسرائیلی منجر شد محکوم کرد.
رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی همچنین با بیان این که نوار غزه، یک بخش جداییناپذیر از سرزمینهای فلسطینی است، تاکید کرد که حماس در دولت آینده فلسطینی نقشی نخواهد داشت.
عباس در عین حال ضمن محکوم کردن اقدامات اسرائیل افزود آنچه که اسرائیل انجام داده فقط یک “تهاجم” نیست بلکه “جنایات جنگی” مستند شده محسوب میشود.
رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی به دلیل خودداری آمریکا از صدور ویزا برای او، امکان شرکت حضوری در مذاکرات دیپلماتیک و رایزنیها درباره آینده جنگ غزه را نداشته است.
عباس در بخش دیگری از سخنان خود به صورت ویدئویی خواستار پایان دادن به جنگ در غزه و همچنین آزادی گروگانها شد.
وزارت خارجه ایران: ادعای ویتکاف چیزی جز فریب و تناقض نیست
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی به اظهارات اخیر استیو ویتکاف، نماینده دونالد ترامپ؛ رئیسجمهور آمریکا در خصوص برنامه اتمی ایران واکنش نشان داد.
به گزارش رسانههای داخلی ایران، اسماعیل بقائی در حساب اکس خود، اظهارات ویتکاف را “اتهامزنی ناروا به ایران” خواند.
بقایی در پیام خود، ایالات متحده آمریکا را به “همدستی و مشارکت مستقیم” در آن چه که “نسلکشی ادامهدار فلسطینیان، تروریسم سازمانیافته و تجاوزهای مداوم” اسرائیل خواند، متهم کرد و گفت: «ادعای آمریکا درباره تمایل به دیپلماسی چیزی جز فریب و تناقض آشکار نیست؛ نمیتوان همزمان با مذاکرات دیپلماتیک کشوری را بمباران کرد و سخن از دیپلماسی به میان آورد.»
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی همچنین عملیات “چکش نیمهشب” آمریکا را “حمله غیرقانونی به تاسیسات صلحآمیز هستهای ایران” خواند و افتخار مقامات آمریکایی به آن را “گستاخانه و نفرتانگیز” توصیف کرد.
بقایی مدعی شد که این موضوع، “مسئولیت بینالمللی دولت آمریکا را بهخاطر ارتکاب این عمل مجرمانه و تجاوزکارانه، سنگینتر میکند” و نشان دهنده “کینهتوزی و دشمنی عمیق حاکمان آن کشور نسبت به ملت ایران” است.
ویتکاف، روز چهارشنبه ۲۴ سپتامبر (۲ مهر) در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک در پی هشدار کشورهای اروپایی در مورد زمان محدودی که برای بازگشت تحریمها علیه ایران باقی مانده گفته بود که جمهوری اسلامی در وضعیت دشواری قرار گرفته است.
او ضمن ابراز علاقه آمریکا برای مذاکره با ایران تصریح کرد: «گمان نمیکنم که تمایلی به آسیبرساندن به آنها [ایران] داشته باشیم. در هر حال ما متمایل هستیم به راه حلی دائمی دست یابیم و درباره مکانیسم ماشه گفتوگو کنیم.»
ویتکاف در عین حال افزود که اگر این رویداد صورت نپذیرد، بازگشت تحریمهای بینالمللی علیه جمهوری اسلامی “راه حل درست” است.
رکورد شکنی بهای ارز در ایران؛ دلار به مرز ۱۰۸هزار تومان رسید
بر اساس گزارش رسانههای داخلی، قیمت دلار در روز پنجشنبه ۳ مهر ۱۴۰۴ به مرز ۱۰۸ هزار تومان رسید.
بنا به گزارش رسانههای داخلی ایران، نرخ دلار آمریکا در بازار ۱۰۷ هزار و ۸۵۰ تومان بوده که نسبت به روز گذشته، ۴۵۰ تومان (در حدود ۰/۴۲ درصد) افزایش نشان می دهد. هر دلار آمریکا، روز گذشته با قیمت ۱۰۷ هزار و ۴۰۰ تومان معامله شد.
به گفته برخی از کارشناسان اقتصادی، جهش شدید نرخ طلا و ارز در ایران، واکنش بازار به سخنان اخیر علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی علیه مذاکره با آمریکا بوده است.
خامنهای روز سهشنبه اول مهرماه گفت “در شرایط کنونی مذاکره با دولت آمریکا هیچ سودی ندارد و هیچ ضرری را از ایران دفع نمیکند.”
سخنان علی خامنهای در حالی مطرح شده است که وزیر خارجه جمهوری اسلامی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل با برگزاری دیدارهای فشرده در تلاش است از فعال شدن مکانیسم ماشه جلوگیری کند.
کارشناسان با اشاره به این که دلار در بازار ارز ایران با جهشی کمسابقه از ۱۰۴ هزارتومان به ۱۰۸ هزار تومان رسیده است میگویند با این جهش، دلار سقف تاریخی خود را شکسته و وارد فاز جدیدی از صعود شده است.
برخی از کارشناسان در توضیح عوامل محرک جهش اخیر دلار، مواردی نظیر انتظارات تورمی و فشار تقاضا، عوامل خارجی و ژئوپلیتیکی و همچنین محدودیتهای عرضه و کنترل نقدینگی را ذکر کردهاند.
ترامپ خواهان تحقیق در مورد “خرابکاری سهگانه” در سازمان ملل شد
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در پی اتفاقات “ناخوشایندی” که او با آنها در جریان حضورش در مجمع عمومی سازمان ملل روبرو شد، خواستار به جریان افتادن تحقیقات در مورد به گفته او “خرابکاری سهگانه” شد.
او روز چهارشنبه (۲۴ سپامبر / ۲ مهر) در شبکه اجتماعی خود تروث سوشال مدعی شد: «این رویدادها تصادفی نبود، بلکه یک خرابکاری سهگانه در سازمان ملل بود. خجالت بکشید!» در جریان حضور و سخنرانی ترامپ در مجمع عمومی سازمان ملل یک پله برقی، یک دستگاه پخش صوت و همچنین دستگاه تله پرامپتر (اتوکیو) از کار افتادند.
او در پیام خود همچنین اعلام کرد که یک نسخه از این پیام را به عنوان بیانیه به آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل ارسال خواهد کرد و خواهان به جریان افتادن تحقیقات در این باره خواهد شد.
ترامپ سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل را در روز سهشنبه این هفته (۲۳ سپتامبر / اول مهرماه) ایراد کرد. در تصاویر ویدیویی میتوان دید که یکی از پلههای برقی به محض آنکه دونالد ترامپ و همسرش ایوانکا پا روی آن میگذارند، به طور ناگهانی از حرکت میافتد.
در حین نطق او در مجمع عمومی نیز دستگاه تله پرامپتر از کار افتاد. سازمان ملل کارکنان کاخ سفید را مسئول این رویداد که در حین سخنرانی ترامپ افتاد میداند.
بیشتر بخوانید: تاکید ترامپ در سازمان ملل بر “حمله” به “نابودی” توان هستهای ایران
استفان دوجاریچ، سخنگوی سازمان ملل در این رابطه تصریح کرد که استفاده از تله پرامپتر در حین سخنرانی رئیسجمهور آمریکا توسط مسئولان کاخ سفید نظارت و اداره میشود. او همچنین گفت که مکانیسم ایمنی پله برقی به طور اشتباهی توسط یک فرد فعال شده و از این رو پله برقی در حینی که ترامپ روی آن بوده، از حرکت بازمانده است.
رئیسجمهور ۷۹ ساله آمریکا گفت، “پلهبرقی ناکارآمد و تله پرامپتر ناکارآمد” تنها چیزهایی بود که او در جریان حضورش در سازمان ملل در نیویورک دریافت کرده است.
ترامپ روز گذشته نیز سازمان ملل را به خاطر این ماجرا مورد حملات لفظی قرار داده و گفته بود “جای تعجب نیست که سازمان ملل قادر به انجام وظایفی نیست که به خاطر آنها بنیان گذاشته شده بود”.
البته او در همان سخنرانی شدیدالحن خود در روز سهشنبه نیز سازمان ملل را مستقیما مورد حمله قرار داده و اهمیت بینالمللی آن را زیر سوال برده بود.
کاهش نرخ پذیرش پناهجویان در آلمان
به گزارش روزنامه “نویه اوزنابروک” نرخ پذیرش پناهجویاندر آلمان در نیمه اول سال ۲۰۲۵ به ۲۶.۵ درصد کاهش یافته است. این آمار بر اساس پاسخ دولت فدرال آلمان به پرسش کلارا بونگر، نماینده حزب چپ در پارلمان آلمان منتشر شده است. این نرخ در مقایسه با سالهای گذشته که بین ۵۹ تا ۷۲ درصد بوده، کاهش چشمگیری را نشان میدهد.
در همین دوره تعداد شکایات قضایی علیه تصمیمات مقامات مهاجرتی به شدت افزایش یافته است. دادهها نشان میدهند که در نیمه اول سال ۲۰۲۵، حدود ۸۹ هزار و ۹۰۰ پرونده قضایی جدید در زمینه پناهندگی ثبت شده که این رقم از کل پروندههای سال ۲۰۲۳ بیشتر است.
بیشتر بخوانید: برای نخستین بار از سال ۲۰۱۱ شمار پناهجویان در آلمان کاهش یافت
کلارا بونگر، نماینده حزب چپ این آمار را نشانهای از نقص در مفهوم “کشورهای امن مبدأ” دانستە است. به گفته وی رویههای تسریعشده مرتبط با این مفهوم اغلب مانع شناسایی نیاز واقعی افراد به حمایت میشود.
او به روزنامه نویه اوزنابروک گفتە است: «نمیتوان باور کرد که هیچ ارتباطی بین فضای سیاسی و رویههای تصمیمگیری مقامات پناهندگی وجود ندارد.»
بر اساس پاسخ دولت فدرال، دادگاهها در نیمه اول سال ۲۰۲۵ حدود ۵۲ هزار پرونده پناهندگی را بررسی کردهاند که نسبت به سالهای گذشته تعداد بیشتری بوده و سرعت رسیدگی نیز افزایش یافته است. همچنین حدود ۸ هزار و ۹۰۰ پناهجو که در ابتدا درخواستشان توسط اداره فدرال مهاجرت و پناهندگان (BAMF) رد شده بود، پس از بررسی قضایی یا بازنگری مقامات موفق به دریافت وضعیت حفاظتی شدهاند.
حسین رونقی اعتصاب غذای خشکش را آغاز کرد
حسین رونقی، فعال مدنی و زندانی سیاسی از شامگاه چهارشنبه دوم مهر (۲۴ سپتامبر)، اعتصاب غذای خود را از “تر” به “خشک” تغییر داد و از مصرف آب و مایعات خودداری میکند. این اقدام پس از ۲۲ روز اعتصاب غذای تر، در اعتراض به بازداشت غیرقانونی و عدم اجرای حکم آزادی مشروط وی صورت میگیرد.
رونقی، صبح چهارشنبه در تماس تلفنی با مادرش، زلیخا موسوی اعلام کرد که از امشب اعتصاب غذای خشک را آغاز خواهد کرد. او از ۱۲ شهریور (۳ سپتامبر) در اعتصاب غذای تر بود و تنها آب و چای مصرف میکرد. این تصمیم که در پستهای شبکههای اجتماعی منتسب به وی و دیگر فعالان بازتاب یافته، به عنوان نمادی از مقاومت در برابر فشارهای قضایی و سیاسی توصیف شده است.
آرش صادقی، زندانی سیاسی سابق در پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «حسین در روز بیستودوم اعتصاب غذا، وارد اعتصاب خشک شده است. او نه میخورد، نه مینوشد. اعتصاب خشک، رهایی از سلطهای است که بر ترس از مرگ تکیه دارد.» صادقی این اقدام را “فلسفه آزادی” خواند که در آن “انسان از مرگ نمیترسد” و قدرت زندانبان را بیاثر میکند.
کاربران شبکههای اجتماعی با هشتگهایی مانند #حسین_رونقی_را_آزاد_کنید به این اقدام واکنش نشان دادهاند. الهام امیدوار، فعال مدنی در ایکس نوشت: «انگار حسین، صدای جمعی ماست.»
رونقی از ۲۹ مرداد (۲۰ اوت) در زندان قزلحصار به سر میبرد و با وجود گواهی پزشکی مبنی بر عدم تحمل حبس همچنان بازداشت است. پزشکان هشدار دادهاند که اعتصاب غذای خشک، بهویژه پس از ۲۲ روز گرسنگی میتواند ظرف ۳ تا ۴ روز به نارسایی کلیه، ایست قلبی یا کما منجر شود. این خطر با توجه به سابقه از دست دادن یک کلیه رونقی در زندان در سال ۱۳۹۰ تشدید شده است.
حسین رونقی ملکی، وبلاگنویس و فعال حقوق بشر به دلیل فعالیتهایش در دفاع از آزادی بیان و دسترسی آزاد به اینترنت شناخته میشود. او در سال ۱۳۸۸ به اتهام “اقدام علیه امنیت ملی” به ۱۵ سال زندان محکوم شد و در زندان اوین به دلیل محرومیت از درمان، یک کلیه خود را از دست داد. رونقی در سال ۱۳۹۵ پس از چندین اعتصاب غذا آزاد شد، اما در جریان خیزش “زن، زندگی، آزادی” بار دیگر بازداشت شد و ۵۰ روز اعتصاب غذای تر کرد.
در پرونده اخیر رونقی به اتهام “تبلیغ علیه نظام” به ۶ سال زندان محکوم شد که در دادگاه تجدیدنظر به ۲ سال کاهش یافت و حکم آزادی مشروط او صادر شد. با این حال مقامات قضایی از اجرای این حکم خودداری کردهاند. سازمانهای حقوق بشری مانند عفو بینالملل و دیدهبان حقوق بشر بارها خواستار آزادی وی شده و نسبت به وضعیت سلامتی او هشدار دادهاند.
تیراندازی مرگبار به دفتر مهاجرت دالاس در تگزاس
صبح چهارشنبه ۲۴ سپتامبر، حدود ساعت ۶:۴۰ به وقت محلی، جاشوا جان، ۲۹ ساله که عبارت “ANTI-ICE” را روی فشنگی حکاکی کرده بود، از پشتبام ساختمانی نزدیک به دفتر اداره مهاجرت و گمرک آمریکا (آیس) در دالاس اقدام به تیراندازی کرد. در اثر این حمله یک زندانی مهاجرت کشته و دو نفر زخمی شدند. مهاجم سپس خودکشی کرد. مقامات این حادثه را “خشونت هدفمند” توصیف کردند.
دو زخمی این حمله در وضعیت بحرانی به بیمارستان منتقل شدند. فشنگهای یافتشده در محل، حاوی پیام “ضد-آیس” بودند که نشاندهنده انگیزه احتمالا سیاسی فرد مهاجم است.
اداره تحقیقات فدرال (افبیآی) این حمله را “هدفمند” خوانده و تحقیقات را بر انگیزههای سیاسی متمرکز کرده است. جوزف راثراک، مأمور ویژه افبیآی در اینباره بە رسانهها گفتە است: «این حمله بخشی از الگوی نگرانکننده خشونت سیاسی است.»
پلیس دالاس و مقامات فدرال همچنان در حال بررسی شواهد، از جمله گلولههای اصابتکرده به پرچم آمریکا در محوطه هستند.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا این حمله را به “دموکراتهای چپ رادیکال” نسبت داد و مدعی شد که “لفاظیهای ضد-آیس آنها خشونت را تشویق میکند”. کریستی نوئم، وزیر امنیت داخلی نیز از دموکراتها به دلیل “تحقیر” مأموران انتقاد کرد. اما برادر مهاجم به انبیسینیوز گفت که جاشوا “به سیاست علاقهای نداشت.”
انتقال احمدرضا جلالی به زندان اوین تهران
بر اساس اطلاعات رسیده بە دویچه ولە فارسی احمدرضا جلالی، پژوهشگر و پزشک سوئدی-ایرانی که در وضعیت ناپدیدشدگی اجباری قرار داشت به زندان اوین تهران منتقل شده است. این انتقال پس از ماهها نگرانی درباره سرنوشت او صورت میگیرد.
جلالی آخرین بار در تاریخ ۲۳ ژوئن با خانواده خود تماس کوتاهی داشته و پس از انتقال گروهی از زندانیان اوین به زندان تهران بزرگ پس از حمله اسرائیل، به مکان نامعلومی منتقل شد. این مسئلە بە نگرانیهای بسیاری در مورد وضعیت سلامتی او دامن زده بود.
به گفته عفو بینالملل، وضعیت جسمی جلالی وخیم است و او در ماه مه ۲۰۲۵ دچار سکته قلبی شده اما همچنان از درمان مناسب محروم مانده است. این سازمان روند دادرسی او را “بهشدت ناعادلانه” توصیف میکند.
بیشتر بخوانید: کارشناسان حقوق بشر سازمان ملل: احمدرضا جلالی فورا آزاد شود
در همین حال طی ماههای گذشتە عفو بینالملل بارها خواستار توقف فوری هرگونه برنامه اجرای حکم اعدام و آزادی بیقیدوشرط احمدرضا جلالی شدە است. این سازمان همچنین درخواست کرده کە امکان تماس منظم او با خانواده و وکلا، دسترسی به خدمات درمانی و محافظت از او در برابر شکنجه فراهم شود و تحقیقات مستقلی درباره عاملان نقض حقوق این زندانی انجام گیرد.
احمدرضا جلالی، پژوهشگر مدیریت بحران و حوادث غیرمترقبه و استاد مهمان در دانشگاههایی در سوئد و بلژیک، در آوریل ۲۰۱۶ هنگام سفر به ایران برای شرکت در چند کارگاه علمی بازداشت شد. او بعدها به اتهام “جاسوسی برای اسرائیل” محاکمه و به اعدام محکوم شد.
