برجام؛ چرا هرگونه توافقی انجام شود قابل اعتماد نیست؟


مهدی مطهرنیا تحلیلگر مسائل بین الملل در گفتگو با سایت فرارو در خصوص تاخیر ایالات متحده برای اعلام نظر و جمع بندی مذاکرات برجام گفت: آمریکایی ها در مرحله نخست اعلام کردند که متن جوزپ بورل (مقام اروپایی) را می‌پذیرند. اما بعد از اینکه ایران پیشنهادات خود را مطرح کرد، کاخ سفید با توجه به شرایطی که بایدن در آستانه انتخابات کنگره دارد و از سوی دیگر شرایط اقتصادی آمریکا که رو به بهبود است، سعی دارند کمی وقت کشی کنند تا بایدن نسبت به رقبا در موضع قدرت قرار بگیرد. زیرا اگر بایدن بتواند در زمان باقی مانده تا انتخابات کنگره روند بهبود اقتصادی آمریکا را ادامه دهد و از سوی دیگر توافقی هم با ایران انجام دهد، شرایط برای دموکرات‌ها به مراتب بهتر خواهد شد.

وی درباره ضمانت اجرایی این توافق عنوان کرد:‌ باید توجه داشت که این صرفا یک توافقنامه است. حتی تعهد نامه هم نیست. این توافقنامه به تصویب مجلس دو کشور نمی‌رسد. یعنی همان اتفاقی که برای برجام دوره حسن روحانی رخ داد. نباید فراموش کرد که این همان برجام است اما به یک وضعیت متفاوت. مگر غیر از این است که در برجام 2015 اوباما امضا کرد اما بعد ترامپ از توافق خارج شد؟ لذا هیچ تضمینی در این زمینه وجود ندارد و از طرف دیگر در نظر داشته باشید که به عنوان مثال اگر گزارش الجزیره درست باشد، آمریکا قرار است 17 بانک را از تحریم ها خارج کنند. حالا چه تضمینی وجود دارد که کاخ سفید مجددا همه اینها را به بهانه هایی مانند مبارزه با تروریسم و… تحریم نکند؟ زیرا تنها مورد اختلاف و تنش که منجر به تحریم علیه ایران شده است، مسئله هسته‌ای نیست. به کلام ساده، عقیده من این است که این توافق صرفا در یه بازده زمانی قابل بهره برداری است. حالا این سوال مطرح می‌شود که آیا زیرساخت‌های اقتصادی ایران به گونه ای هستند که بتوانند در این زمان کوتاه، به میزان کافی از این فرصت رفع تحریم ها استفاده کنند؟

این استاد دانشگاه ادامه داد:‌ از سوی دیگر همانطور که می‌دانید کنگره آمریکا در حال تغییر احتمالی از دموکرات ها به جمهوری خواهان است و نمی توان این احتمال را نادیده گرفت که با فرا رسیدن انتخابات ریاست جمهوری، مجددا جمهوری خواهان وارد کاخ سفید شوند. حتی ممکن است که دموکرات‌هایی به روی کار بیاییند که نگرش متفاوتی نسبت به بایدن داشته باشند. لذا تضمین دولت کنونی آمریکا صرفا تا سال 2024 است. حالا در کنار این در نظر داشته باشید که اگر توافقی هم صورت بپذیرد، حدود 6ماه زمان نیاز دارد تا اجرایی شود. با همه این تفاسیر به نظر من توافق احتمالی نمی‌تواند شرکت‌های خارجی را قانع کند که سرمایه‌های خود را به ایران بیاورند. بنابراین من به شخصه معتقدم که هرگونه توافقی هم انجام شود قابل اعتماد و اعتنا نیست.

این تحلیلگر مسائل بین الملل در پایان افزود:‌ به هر تقدیر باید قبول کرد که اگر بخواهیم منطقی به مقوله توافق نگاه کنیم، لزوما همیشه نمی‌توان یک توافق ایده آل به دست آورد. اما باید به این نکته هم توجه داشت که در شرایط کنونی هر توافقی که بتواند شرایط را برای ایران تسهیل کنند، یک توافق خوب است. اما نگرانی و دغدغه من مسئله دیگری است. من گمان می‌کنم شرایط، ساختار و زیرساخت اقتصاد ایران بسیار نگران کننده است و بعید نیست ما نتوانیم از این فرصت به بهترین شکل ممکن استفاده کنیم و از وضعیت کنونی خارج شویم. ضمن اینکه در صورت وقوع همچین اتفاقی شرایط برای دولت و ابراهیم رئیسی بسیار تغییر خواهد کرد واعتبار نظام حامی وی هم بسیار مخدوش خواهد شد.

EnglishGermanPersian