این وضعیت اضطراری با گزارشهایی از افزایش غیرعادی پروازهای شناسایی در ارتفاع پایین و استقرار تجهیزات جدید در مرزهای ایران، عراق و سوریه همراه شده است. به گزارش یک منبع داخلی، برخی تحلیلگران نظامی این تحرکات را «پیشدرآمد عملیات نظامی احتمالی» یا حداقل «فشار حداکثری پیش از مذاکرات» تفسیر میکنند.
در پی افزایش تنشها، گزارشهای متعددی از سوی رسانههای عراقی مبنی بر وقوع رویدادهای غیرعادی در آسمان این کشور منتشر شده است. در استان میسان عراق، در نزدیکی مرزهای ایران، چندین منبع محلی از شنیده شدن صدای انفجار با منبع نامشخص خبر دادهاند. همزمان، ساکنان مناطقی در غرب عراق گزارش دادهاند که صدای شکستن دیوار صوتی توسط یک یا چند فروند هواپیمای جنگنده با سرعت بسیار بالا را شنیدهاند. این گزارشها، اگرچه منبع دقیق انفجارها را مشخص نکردهاند، اما نگرانیها در مورد نفوذ هوایی یا آزمایشهای نظامی در فضای عراق را افزایش دادهاند.
مانورهای جنگندههای اسرائیلی و سوختگیری هوایی
ادعاهای تأیید نشدهای از سوی برخی رسانه های خبری از جمله یورونیوز مطرح شده است مبنی بر اینکه جنگندههای اسرائیلی شب گذشته مانورهایی در نزدیکی مرزهای ایران از جمله در حریم هوایی محدود شده عراق انجام دادهاند. مهمتر از آن، برخی منابع مدعی شدهاند که این عملیاتها شامل پروازهای شناسایی یا حتی شبیهسازی حمله بوده است.
طبق این ادعاها، جنگندههای مذکور پس از عبور از مرزهای فرضی ایران (یا نزدیک شدن به مرزها) و انجام مانورهای شبیهسازی پرتاب تسلیحات، از سوخترسانهای استراتژیک آمریکایی نوع KC-135 در نزدیکی مرزهای عراق، سوختگیری کرده و سپس به اسرائیل بازگشتهاند. این فرضیه نشاندهنده هماهنگی و پشتیبانی لجستیکی آمریکا در صورت بروز درگیریهای احتمالی است، زیرا سوختگیری هوایی برای عملیاتهای دوربرد ضروری است.
مقامات اسرائیلی، با اشاره به تبادل آتشهای محدود گذشته، از جنگهای پراکنده اخیر به عنوان «جنگ اول ایران» یاد میکنند. تحلیلگران نزدیک به محافل نظامی اسرائیل معتقدند که در دور بعدی درگیری مستقیم، تمرکز حملات تهاجمیتر بر موارد زیر خواهد بود:
برنامه موشکی و سایتهای تولید: هدف قرار دادن مراکز کلیدی توسعه و ذخیرهسازی موشکهای بالستیک و کروز در ایران.
ساختار حکومتی و فرماندهی: حملات سایبری گسترده و عملیاتهای هدفمند علیه مراکز تصمیمگیری.
این استراتژی نشان میدهد که اسرائیل دیگر به دنبال پاسخهای محدود نخواهد بود و ممکن است به دنبال تغییر بنیادین باشد.
با توجه به آمادهباش کامل نظامی اسرائیل، افزایش تحریکات غیرعادی در مرزها (بهویژه گزارشات مربوط به تحرکات هوایی در عراق)، و اظهارات رسمی مقامات دو طرف مبنی بر بالا بودن احتمال درگیری و لزوم آمادگی برای سناریوهای سختتر، منطقه در یک مرحله بسیار حساس قرار دارد. نکته کلیدی در این مرحله، تفسیر قصد اسرائیل از این سطح از آمادهباش است. آیا این تحرکات صرفاً یک نمایش قدرت در آستانه تحولات سیاسی داخلی یا خارجی است، یا اینکه پیشدرآمدی برای یک عملیات محدود و هدفمند برای ضربه زدن به زیرساختهای نظامی در ایران میباشد؟ پاسخ به این سؤال در ساعات و روزهای آینده، با رصد تحولات میدانی و واکنشهای دیپلماتیک، مشخص خواهد شد.
تحلیل آینده درگیری از نگاه مراکز مطالعاتی
افزایش تنشها، مراکز مطالعاتی و اتاقهای فکر را به صدور هشدارهای جدی واداشته است. سازمان لیبرال حامی اسرائیل، «جی ستریت» (J Street)، که عموماً به دنبال راهحلهای دیپلماتیک است، اخیراً گزارشی مهم منتشر کرده است که نشان میدهد حتی حامیان میانهرو نیز نسبت به وضعیت نگران هستند. این سازمان در گزارش خود هشدار داده است که احتمال وقوع جنگ دوم تمامعیار بین ایران و اسرائیل نه تنها محتمل است، بلکه شدت آن نیز بهطور قطع بیشتر از درگیریهای قبلی خواهد بود.
