این وضعیت بسیار ناسالم پیامدهای جدی برای سلامتی تمامی شهروندان، به ویژه گروههای حساس از جمله کودکان، سالمندان و بیماران قلبی و تنفسی، به همراه دارد. در کنار تهران، شهرهایی مانند اهواز نیز در صدر بحران آلودگی قرار دارند. تا جایی که گفته میشود این شهرها عملاً تبدیل به اتاق گاز شدهاند.
این بحران مزمن، فراتر از یک معضل زیستمحیطی، نشاندهنده سیاستهای ویرانگر و ایران بر باد ده در ساختار حکمرانی است. بررسیها نشان میدهد که ریشه اصلی این فاجعه در تصمیمات و سیاستهای کوتاهمدت و ویرانگری نهفته است که راه برونرفت پایدار را مسدود کرده است.
در حالی که ریشه اصلی این وضعیت به حکومتی برمیگردد که تیشه به ریشه ایران نهاده است، کارگزاران آن هر یک تقصیر را به گردن دیگری میاندازند تا از خود و کل حاکمیت رفع تقصیر کنند. اعضای شورای شهر تهران از ضعف هماهنگی میان دستگاهها انتقاد میکنند. دولت مدیریت شهری را مقصر میداند که هنوز نتوانسته است یک سیاست یکپارچه برای کنترل بحران هوا تدوین کند. در واقع مردم تهران قربانی سیاستهایی هستند که جان آنان را به بازی میگیرد.
در حالی که این مشکلات ساختاری نیازمند اقدامات بنیادی در حوزه سوخت، مدیریت ناوگان حملونقل، کنترل صنایع و نوسازی زیرساختهای انرژی است، اما ابتداییترین مسائل در حوزه آلودگی هوا معلق مانده است. بحران در ساختار حاکمیت به اندازهای عمیق است که طبق اعتراف رسانههای حکومتی، بهبودهای مقطعی در کیفیت هوا اغلب نه به دلیل اقدامات ساختاری، بلکه به علت تغییرات جوی مانند افزایش سرعت باد یا بارندگی اتفاق افتادهاند. این موضوع نشان میدهد که این حکومت قصدی برای کنترل بحران هوا ندارد.
آنچه از وضعیت آلودگی هوا در تهران و سایر کلانشهرها مشاهده میشود، یک شکست مدیریتی جزئی نیست، بلکه نتیجه مستقیم نبود اراده و اقدامات عملی جدی برای حل بنیادی چالشها است. از اینرو، مادامی که این ساختار مدیریتی که ناکارآمدی و بیبرنامگی در ذات آن رسوخ کرده است، بر سر کار باشد، برونرفتی از وضعیت خفگی شهرهای ایران متصور نخواهد بود.
