مواضع اعلامشده
منابع فلسطینی نسبت به دستیابی فوری به توافق تردید دارند. حماسمیگوید خطوط قرمز روشن است: پایان جنگ، خروج کامل نیروهای اسرائیلی، گشایش گذرگاهها، ورود کمکهای انساندوستانه و آغاز بازسازی. دونالد ترامپ از همه طرفها خواست روند را با شتاب پیش ببرند و هشدار داد تعلل میتواند به “خونریزی” منجر شود. نقلقول کلیدی او چنین بود: «تیمهای فنی در مصر برای نهاییسازی جزئیات دیدار میکنند. زمان در حال از دست رفتن است، سریع عمل کنید.»
به گفته یک مقام فلسطینی امکان پیشرفت سریع وجود ندارد چرا که جو “بیاعتمادی” حاکم است. حماس نگران است که پس از توافقات نیروهای اسرائیلی بطور کامل غزه را ترک نکنند. چگونگی خلع سلاح حماس نیز یکی دیگر از موارد پرچالش است.
ساختار آزادی گروگانها
طبق طرح صلح، ظرف ۷۲ ساعت پس از توافق باید همه گروگانها آزاد شوند. برآورد میشود ۴۸ گروگان اسرائیلی در غزه باقی مانده باشند که حدود ۲۰ نفر آنان زنده هستند. حماس با “فرمول تبادل” مندرج در طرح موافقت مشروط کرده و میگوید تحقق شروط میدانی پیشنیاز آغاز رهاسازی است. اسرائیل روی فهرست ۲۵۰ زندانی با حکم حبس ابد برای آزادی بحث میکند و انتظار دارد بر سر چهرههای برجسته مانند مروان برغوثی چانهزنی سختی در بگیرد.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
طرح صلح میگوید حماس باید خلع سلاح شود و در آینده حکمرانی غزه نقشی نداشته باشد. اداره موقت به یک نهاد تکنوکرات فلسطینی سپرده میشود که زیر نظر “هیأت صلح” به ریاست دونالد ترامپ کار کند و در نهایت اداره نوار به تشکیلات خودگردان منتقل شود. حماس در پاسخ اولیه اشارهای به خلع سلاح نکرده و از “جنبش واحد فلسطینی” سخن گفته که با خط قرمز اسرائیل و موضع واشنگتن ناسازگار تلقی میشود. در اسرائیل نیز بخشی از ائتلاف حاکم با واگذاری نقش به تشکیلات مخالف است.
دامنه و زمانبندی خروج اسرائیل
نقشه منتشرشده از سوی کاخ سفید سه مرحله برای خروج نیروها ترسیم کرده است: در گام نخست حدود ۵۵٪ از غزه تحت کنترل اسرائیل میماند، در گام دوم ۴۰٪ و در مرحله نهایی ۱۵٪ بهصورت “پیرامون امنیتی” تا زمان رفع تهدید. این فرمول از نگاه حماس مبهم است و با نقشههای عملیاتی ارتش اسرائیل نیز همخوانی کامل ندارد؛ به همین دلیل درخواست برای “خروج کامل و زمانبندی روشن” در صدر مطالبات طرف فلسطینی قرار دارد.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
با وجود ازسرگیری گفتوگوها، شکاف بر سر توالی گامها (آزادی گروگانها در برابر آزادی زندانیان و توقف کامل عملیات)، تعریف و اختیارات نهاد تکنوکرات، ضمانتهای نظارتی در گذرگاهها، شفافیت بازسازی و بهویژه ابهام در زمانبندی و دامنه خروج نظامی اسرائیل پابرجاست. بیاعتمادی عمیق میان طرفها و سابقه حملات هدفمند در میانه روند مذاکره، ریسک فروپاشی مسیر را افزایش میدهد و نیازمند تضمینهای مشخص از سوی میانجیهاست.
پیشروی مذاکرات به سرعت تصمیمهای سیاسی در تلآویو و غزه و توان میانجیها برای قفلگشایی از چهار محور کلیدی بستگی دارد: آزادی گروگانها، ترتیبات امنیتی، معماری حکمرانی موقت و نقشه راه خروج. اگر جزئیات مرحله نخست در روزهای پیشرو جمعبندی شود، پنجرهای برای آتشبس پایدار و مدیریت غیرنظامی باز میشود؛ در غیر این صورت، بازگشت به چرخه تنش محتمل است.
